Mỗi loại hình công ty có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và việc lựa chọn loại hình công ty sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp. Trong bài viết này, Việt Luật sẽ phân tích những ưu điểm và nhược điểm của các loại hình công ty phổ biến như công ty TNHH, công ty cổ phần, công ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân để quý khách có thể lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp.
A. Ưu nhược điểm công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH)
Công ty TNHH bao gồm:
- Công ty TNHH Một thành viên;
- Công ty TNHH Hai thành viên trở lên.
Đây là 2 loại hình phổ biến vì phù hợp với quy mô kinh doanh vừa và nhỏ, cơ cấu đơn giản.
1. Đặc điểm của công ty TNHH MTV
Công ty TNHH được quy định từ Điều 46 đến Điều 87 – Luật Doanh nghiệp 2020, những đặc điểm chung bao gồm:
- Có tư cách pháp nhân kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp;
- Không được phát hành cổ phần, trừ trường hợp để chuyển đổi thành công ty cổ phần;
- Được phát hành trái phiếu theo quy định của pháp luật Doanh nghiệp và pháp luật khác;
- Chủ sở hữu và thành viên công ty chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ của công ty.
2. Ưu nhược điểm của công ty TNHH MTV
a. Ưu điểm:
- Cơ cấu tổ chức đơn giản, dễ quản lý;
- Chủ sở hữu quyết định mọi vấn đề của công ty;
- Trách nhiệm về khoản nợ và tài sản ít rủi ro hơn;
- Chuyển nhượng vốn bằng giá chỉ cần khai thuế TNCN.
b. Nhược điểm:
- Khó huy động vốn;
- Nếu huy động vốn bằng cách chuyển nhượng hoặc do cá nhân khác góp thêm thì phải chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.
3. Ưu nhược điểm của công ty TNHH 2 TV trở lên
a. Ưu điểm:
- Chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn đã cam kết góp vào công ty;
- Thành viên công ty có quyền yêu cầu công ty mua lại phần vốn góp của mình;
- Có thể huy động thêm vốn của cá nhân, tổ chức khác => Tuy nhiên số lượng thành viên không vượt quá 50;
- Ưu tiên chuyển nhượng vốn cho các thành viên công ty khác.
b. Nhược điểm:
- Vì không được phát hành cổ phiếu cho nên việc huy động vốn khá khó khăn và hạn chế số lượng thành viên chỉ có 50.
B. Ưu nhược điểm của công ty Cổ phần
Công ty cổ phần là loại hình doanh nghiệp được quy định từ Điều 111 đến Điều 176 – Luật Doanh nghiệp 2020.
1. Đặc điểm của công ty Cổ phần:
- Có tư cách pháp nhân kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp;
- Cổ đông là cá nhân hoặc tổ chức từ 3 cổ đông trở lên, không giới hạn số lượng;
- Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp;
- Công ty cổ phần có quyền phát hành cổ phần, trái phiếu và các loại chứng khoán khác của công ty.
2. Ưu điểm
- Khả năng huy động vốn cao, không giới hạn số lượng;
- Trách nhiệm rủi ro của cổ đông thấp vì chỉ chịu trách nhiệm trong số lượng góp vốn;
- Khi chuyển nhượng cổ phần, phải đóng thuế 0.1%/giá chuyển nhượng;
- Phù hợp với các công ty có quy mô lớn, có cơ cấu tổ chức chắc chẽ.
3. Nhược điểm
- Thực tế tại Việt Nam, quyền lực tập trung chủ yếu vào các cổ đông nắm giữ số cổ phần lớn;
- Quyền lợi của các cổ đông nhỏ lẻ có thể bị xâm phạm và ảnh hưởng;
- Cơ cấu tổ chức phức tạp, phân cấp rõ rệt như sau:
- Đại hội đồng cổ đông là bộ phận nắm quyền quyết định cao nhất của công ty cổ phần, tuy nhiên ít hoạt động và một năm thường chỉ họp 1 lần;
- HĐQT có toàn quyền quản lý và ra quyết định chiến lược cho công ty, chịu trách nhiệm trước Đại hội đồng cổ đông;
- Giám đốc/Tổng giám đốc chịu trách nhiệm điều hành công việc kinh doanh hàng ngày, chịu trách nhiệm trước HĐQT.
- Không thể hiện danh sách cổ đông trên Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
C. Ưu nhược điểm của công ty Hợp danh
Công ty Hợp danh được quy định từ Điều 177 đến 187 Luật Doanh nghiệp 2020, Công ty Hợp danh có những đặc điểm sau:
- Phải có ít nhất 02 thành viên là chủ sở hữu chung của công ty. Ngoài các thành viên hợp danh, công ty có thể có thêm thành viên góp vốn;
- Thành viên hợp danh phải là cá nhân, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về các nghĩa vụ của công ty;
- Thành viên góp vốn là tổ chức, cá nhân và chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty trong phạm vi số vốn đã cam kết góp vào công ty;
- Có tư cách pháp nhân kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp;
- Công ty hợp danh không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào.
a. Ưu điểm
- Hệ thống quản lý điều hành không quá phức tạp; các thành viên có mối quan hệ thân thiết và quen biết lẫn nhau;
- Có nhiều niềm tin với đối tác khi phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình vào hoạt động kinh doanh.
b. Nhược điểm
- Vì phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình khi thành lập cho nên rủi ro của thành viên hợp danh cao;
- Huy động vốn khó khăn.
=> Ít được lựa chọn để thành lập.
D. Ưu nhược điểm của doanh nghiệp tư nhân
Doanh nghiệp tư nhân được quy định từ Điều 188 đến Điều 193 Luật Doanh nghiệp 2020, đặc điểm của DNTN:
- Là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp;
- Không có tư cách pháp nhân;
- Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân;
- Chủ doanh nghiệp tư nhân không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh, thành viên hợp danh của công ty hợp danh;
- Không phát hành chứng khoán.
a. Ưu điểm
- Thủ tục thành lập đơn giản;
- Chỉ có một mình chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền quyết định trong việc quản lý, điều hành.
b. Nhược điểm
- Vì phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình khi thành lập cho nên rủi ro của chủ DNTN cao;
- Không được huy động vốn;
- Doanh nghiệp tư nhân không được quyền góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp trong công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần.
Tương tự như công ty Hợp danh => DNTN cũng thuộc trường hợp ít được đăng ký thành lập.
Ngoài ra quý khách có thể tham khảo thêm Tư vấn chọn loại hình công ty phù hợp với mục đích kinh doanh